Als Hastalığının Bilinmeyen Yönleri

ALS hastalığı, özellikle son yıllarda medyada adı sıklıkla duyulan bir hastalıktır. Genel kültür bilgisi olarak, daha çok nörolojik temelli bir hastalıktır.

Amiyotrofik Lateral Skleroz yani ALS, kendisini kas erimesi ve omurilikteki hasarla gösterir. Bulguları, boyun fıtığı hastalığı ile karıştırılabilmektedir. İlk olarak 1869 yılında Fransız nörolog Jean-Martin Charcot tarafından tanımlanmıştır.

ALS Belirtileri

Başlangıç belirtileri kişiye göre değişebilmektedir. Bununla birlikte, kollarda ve bacaklarda güçsüzlük ilk fark edilen belirtilerdir. Yine kollarda ve bacaklarda incelme de görülebilir. Ellerde titreme ve beceri kaybı, erken yorulma gibi belirtileri de olabilir. Örneğin bir ALS hastası, kalem tutarken, düğme iliklerken sorunlar yaşayabilir, yolda yürürken tökezleyip düşebilir. Nadiren de olsa, ALS hastalığına demans (bunama) hastalığı da eşlik edebilir.

Bazı hastalarda konuşma güçlüğü, yutkunma zorluğu görülebilmektedir. Kontrol dışı gülme ve ağlama olayları da eşlik edebilir. Boyun fıtığında da benzer belirtiler olduğu için, ALS hastalığının teşhisinde başka belirtilere de bakmak gerekir. Örneğin, fıtık hastalığından farklı olarak, ALS hastalarında çiğneme ve yüz kasları, ayrıca konuşma zorluğu olabilmektedir. Hastalığın ileri aşamasında, solunum güçlüğü baş gösterir. Hastaların önemli bir kısmı, solunum yetmezliğinden kaybedilir.

Kimlerde Görülür?

Öncelikle erkeklerde daha sık görülür. Her yaşta görülmekle birlikte, özellikle 50 yaşın üzerinde daha fazla karşılaşılır. Hastaların yaklaşık ‘u kalıtsal ALS hastasıdır. Bulaşıcı değildir. Sinir sistemindeki motor nöron hücrelerinin fonksiyonlarını kaybetmeye başlaması, ALS hastalığının başlangıcını oluşturur. Toplumun yüzbinde 2-6 kadarının ALS hastası olduğu istatistiki olarak ifade edilmektedir.

Hastalığın İlerleyişi

Başlangıçta kol ve bacaklarda güçsüzlükle başlayan hastalık, daha sonra başladığı yerden itibaren vücudun diğer kısımlarına yayılma eğilimi gösterir. Bu nedenle yaşam kalitesinde azalma da başlar. Hasta kendi başına yemek yemede ve giyinmede zorlanır. Kişisel bakımını yaparken, destek almak zorunda hisseder. Hasta yataktan kalkarken dahi yardım almak zorunda kalabilir. Hasta için en zor dönem, artık nefes almada da zorluk çekmeye başladığı dönemdir. Hastalık ortaya çıktıktan sonra ortalama ömür süresi 4 ila 6 yıl arasıdır. Hastalığın ilerlemesinin durduğu vakalara da rastlanmakla birlikte, bunun sebebi henüz tespit edilememiştir.

İlginç bir şekilde hastalığın etkilemediği kaslar da vardır. Örneğin hastanın cinsel aktivitesine bir etkisi yoktur. Kalp kası da etkilenmeyen kaslardan birisidir.

ALS’nin Tedavisi

Hastalığın kesin bir tedavi yöntemi maalesef yoktur. Mevcut tedavi yöntemleri ile hastanın yaşam koşulları iyi tutulmaya çalışılmaktadır. Bununla birlikte, hastalığın erken teşhisi durumunda, hastalığın seyri yavaşlatılabilmektedir.